Θεοτέκνη μοναχή Αγιοστεφανίτισσα, Η ύπαρξη γυναικείου μοναχισμού στη Θεσσαλία κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας βάσει των γραπτών πηγών των Αγίων Μετεώρων

Θεοτέκνη μοναχή Αγιοστεφανίτισσα, 

«Η ύπαρξη γυναικείου μοναχισμού στη Θεσσαλία κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας βάσει των γραπτών πηγών των Αγίων Μετεώρων», στο: Η Καλαμπάκα μέσα από την ιστορία της. Εισηγήσεις – Πρακτικά Β´ Ιστορικού Συνεδρίου Καλαμπάκας, σ. 115-184. 

Καλαμπάκα 2005

PDF 

Theotekni, nun of St Stephen's Monastery of Meteora 

Abstract 

Female monasticism in Thessaly during the period of Ottoman domination, based on manuscript sources from the Meteora monasteries. According to manuscript sources in the libraries of the Meteora monasteries, mainly the "Protheseis", as well as inscriptions on liturgical utensils, there were approximately 3,791 nuns in Thessaly during the period of Ottoman domination (1393-1880). About three thousand of them (3,083) were of Thessalian origin, while the rest (708) came from Macedonia and Epirus. The names of these nuns are remarkable and reveal a good knowledge of Scripture and Orthodox hagiology. There were two coenobitic nunneries in Kalambaka. A patriarchal letter also refers to "metochia" (= daughter houses) of the monastery of Megalo Meteoro, where nuns lived. The nuns of Kalambaka often donated farms and silver liturgical utensils to the monasteries of Meteora, a fact that shows that these nuns were well-off. Previous studies have shown that there were two Thessalian nuns who embroidered with gold thread, an artist, a copyist of manuscripts, as well as nuns who made pilgrimages to the Holy Land and others who made contributions to the Holy Sepulchre. 

Περίληψη

Ο γυναικείος μοναχισμός στη Θεσσαλία κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, με βάση χειρόγραφες πηγές από τα μοναστήρια των Μετεώρων. Σύμφωνα με χειρόγραφες πηγές στις βιβλιοθήκες των μοναστηριών των Μετεώρων, κυρίως από τις "Προθέσεις", καθώς και επιγραφές σε λειτουργικά σκεύη, υπήρχαν περίπου 3.791 μοναχές στη Θεσσαλία κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας (1393-1880). Περίπου τρεις χιλιάδες από αυτές (3.083) ήταν θεσσαλικής καταγωγής, ενώ οι υπόλοιπες (708) προέρχονταν από τη Μακεδονία και την Ήπειρο. Τα ονόματα αυτών των μοναχών είναι αξιοσημείωτα και φανερώνουν καλή γνώση της Αγίας Γραφής και της ορθόδοξης αγιολογίας. Στην Καλαμπάκα υπήρχαν δύο κοινοβιακές μοναστικές μονές. Μια πατριαρχική επιστολή αναφέρεται επίσης σε μετόχια της μονής Μεγάλου Μετεώρου, όπου ζούσαν μοναχές. Οι μοναχές της Καλαμπάκας συχνά δώριζαν αγροκτήματα και ασημένια λειτουργικά σκεύη στα μοναστήρια των Μετεώρων, γεγονός που δείχνει ότι οι μοναχές αυτές ήταν εύπορες. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι υπήρχαν δύο μοναχές από τη Θεσσαλία που κεντούσαν με χρυσή κλωστή, μια ζωγράφος, μια αντιγραφέας χειρογράφων, καθώς και μοναχές που έκαναν προσκυνήματα στους Αγίους Τόπους και άλλες που έκαναν εισφορές στον Πανάγιο Τάφο.